Back الموت (تجسيد) Arabic Gėltėnė BAT-SMG Mort (mitologia) Catalan Smrtka Czech Døden (væsen) Danish Sensenmann German Personifications of death English Mortulo Esperanto Muerte (personificación) Spanish Vikatimees Estonian

Skoppensboer (dood)

Die Dood met 'n kersdemper en sonwyser
Uitbeelding van die Skoppensboer in die Westerse kultuur

Skoppensboer (ook die Dood, doodsmaaier, die man met die seis en Mantelman[1]) is 'n verpersoonliking van die dood.

Hy word uitgebeeld as 'n lewendige geraamte met 'n seis en 'n uurglas in sy hand. Hy dra meestal 'n mantel met 'n kappie oor die kop. Die seis versinnebeeld die feit dat die dood iedereen tref: 'n seis maai alle koringhalms om. Die sandloper simboliseer die voortsnellende tyd.

In die Middeleeue word die dood onder andere tydens die dodedans meestal uitgebeeld as 'n maer lyk met oop wonde waar maaiers uitkruip.

Skoppensboer is ook simbolies vir die (allesverslindende) tyd. Tyd word egter meestal deur Vader Tyd voorgestel, 'n (lewende) ou man met 'n sandloper en 'n seis.

Skoppensboer is die sentrale figuur in die gelyknamige gedig geskryf deur Eugène Marais:

I.

’n Druppel gal is in die soetste wyn;
’n traan is op elk’ vrolik’ snaar,
in elke lag ’n sug van pyn,
in elke roos ‘n dowwe blaar.

Die een wat deur die nag
ons pret beloer
en laaste lag
is Skoppensboer.

II.

Gewis en seker is die woord:
die skatte wat ons opvergaar,
ondanks die sterkste slot en koord
word net vir mot en roes bewaar.

Net pagters ons
van stof en dons
om oor te voer
aan Skoppensboer.

III.

Die heerlikheid van vlees en bloed;
die hare wat die sonlig vang
en weergee in ’n goue gloed:
die dagbreek op elk’ sagte wang
en oge vol van sterreprag
is weerloos teen sy groter mag.
Alreeds begint die rimpel sny;
oor alles hou die wurm wag
en stof en as is al wat bly:

Want swart en droef,
die hoogste troef
oor ál wat roer,
is Skoppensboer.

IV. L’Envoi

Gewis is alles net ’n grap!
Ons speel in die komedie mee
geblinddoek met ’n lamfer-lap
wat selfs die son ’n skadu gee.

Wat treur ons tog?

Viool en fluit maak nog geluid;
en lank die nag wat voorlê nog.
Al kan ons nooit volmaaktheid raak,
nog blink die oog en gloei die huid
wat heel die winter blomtyd maak.

Dus onverleë
lag ons maar mee
met elke toer
van Skoppensboer!
  1. ↑ Van Nierop, Leon. 1996. Die Sielsmokkelaar Johannesburg:Perskor

Developed by StudentB